Essay for the course “Social Problems” of the Department of Communication and Internet Studies, Cyprus University of Technology
Εισαγωγή
Το υπό μελέτη πρόβλημα αφορά την προμήθεια καυσίμων εκ μέρους των Ελληνοκύπριων από τις κατεχόμενες περιοχές. Το συγκεκριμένο ζήτημα θα αναλυθεί μέσω της εφαρμογής θεωριών των Κοινωνικών Προβλημάτων.
Το συγκεκριμένο ζήτημα απασχόλησε έντονα την Κοινή Γνώμη στην Κύπρο, ιδιαίτερα κατά την περίοδο των μηνών Ιουνίου και Ιουλίου του 2018, περίοδος που συνοδεύτηκε από την πτώση της ισοτιμίας της Τούρκικης Λίρας[1], κάτι που οδήγησε μεγάλη μερίδα Ελληνοκυπρίων στην συνεχή προμήθεια καυσίμων από τα κατεχόμενα σε πολύ χαμηλότερες τιμές σε σχέση με αυτές των ελεύθερων περιοχών. Αποκορύφωμα του συγκεκριμένου ζητήματος ήταν η εμπλοκή του Τμήματος Τελωνείων της Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω της έκδοσης ανακοίνωσης όπου μέσω της οποίας προειδοποιούσε για εντατικοποίηση ελέγχων στα σημεία διέλευσης (οδοφράγματα) «με σκοπό τη διασφάλιση της τήρησης των Νομοθεσιών» (Τμήμα Τελωνείων, 2018).
Ο λόγος που το συγκεκριμένο ζήτημα επιλέχθηκε για τη διεξαγωγή της μελέτης, αφορά το γεγονός ότι πρόκειται για ένα ζήτημα το οποίο εμπεριέχει μεγάλο ενδιαφέρον ως προς τον ορισμό του ως Κοινωνικό Πρόβλημα. Επίσης, η επίτευξη ανάλυσης μιας τέτοιας κατάστασης βάσει των θεωριών των Κοινωνικών Προβλημάτων θα εξυπηρετήσει στην καλύτερη κατανόηση των συγκεκριμένων θεωριών.
Στο παρόν σύγγραμμα περιλαμβάνεται μια πλήρης παρουσίαση του υπό μελέτη ζητήματος, κάτι που θα συμβάλει στην ευκολότερη κατανόηση της ανάλυσής του, η εφαρμογή των απαραιτήτων κριτηρίων όπως και των δύο βασικών θεωρήσεων για τον ορισμό του ως Κοινωνικό Πρόβλημα και τέλος, η εφαρμογή της Λειτουργιστικής και της Συγκρουσιακής Θεωρίας για την κατανόησή του. Σημειώνεται, ότι όλη η μελέτη που έγινε για το συγκεκριμένο θέμα, περιλαμβάνει αποκλειστικά συλλογή δευτερογενών δεδομένων.
Περιγραφή του Ζητήματος
Το φαινόμενο προμήθειας καυσίμων από τα κατεχόμενα εκ μέρους των ελληνοκυπρίων απασχόλησε σε έντονο βαθμό την κοινή γνώμη κατά τα μέσα του 2018 και ιδιαίτερα, μετά την σχετική ανακοίνωση που εξέδωσε το Τμήμα Τελωνείων στις 27 Ιουνίου του 2018.
Ενδεικτικά, τη συγκεκριμένη περίοδο, στις ελεύθερες περιοχές το λίτρο της αμόλυβδης βενζίνης 95 οκτανίων κόστιζε περίπου €1,35 ενώ στα κατεχόμενα περίπου €0,85. Η μεγάλη διαφορά στις τιμές των καυσίμων, μεταξύ των ελεύθερων και των κατεχόμενων περιοχών της Κύπρου, οδήγησε αρκετούς Κύπριους στην προμήθεια καυσίμων από τα κατεχόμενα (Καλατζής, 2018).
Μάλιστα, σχετική έρευνα του Κυπριακού Συνδέσμου Καταναλωτών παρουσίασε μεγάλη αύξηση σχετικά με τα οχήματα από τις ελεύθερες περιοχές που εφοδιάζονταν με καύσιμα από τις κατεχόμενες περιοχές. Επίσης, σύμφωνα με την έρευνα τα πρατήρια λιανικής πώλησης πετρελαιοειδών υπολογίστηκε ότι για την συγκεκριμένη περίοδο απώλεσαν έσοδα περίπου €403.000. Μάλιστα, σύμφωνα με τα στοιχεία της JCC το πρώτο πεντάμηνο του 2018 οι Κύπριοι ξόδεψαν στα κατεχόμενα για αγορά καυσίμων €262.000, σε αντίθεση με το ποσό των €310.000 που αφορούσε ολόκληρο το 2017 (Νικολάου, 2018).
Το Τμήμα Τελωνείων, με ανακοίνωσή του προειδοποιούσε για εντατικοποίηση των ελέγχων στα διερχόμενα οχήματα, ως μια προσπάθεια πάταξης του φαινομένου. Μάλιστα, τις επόμενες μέρες διενεργήθηκαν έλεγχοι στους δείκτες καυσίμων των οχημάτων, και αν διαπιστωνόταν ότι κάποιο όχημα είχε γεμίσει καύσιμα από τα κατεχόμενα, υπόκειντο σε επιβαρύνσεις ή ακόμα και σε κατάσχεση, με τον κάτοχό του να κρίνεται ένοχος αδικήματος (Κάσια, 2018). Ο ίδιος ο Διευθυντής του Τμήματος Τελωνείων ισχυρίστηκε τότε, ότι η μεταφορά καυσίμων από τα κατεχόμενα ήταν διαχρονικά παράνομη και στηρίζεται στον «Κανονισμό της Πράσινης Γραμμής» και ότι ως φαινόμενο διευρύνθηκε λόγω της πτώσης της Τουρκικής Λίρας και της πτώσης στις τιμές των καυσίμων (Γιωργαλλής, 2018).
Εφαρμογή Αναλυτικού Ορισμού
Για να μπορέσει να οριστεί ένα ζήτημα ως ΚΠ πρέπει να τηρεί τα ακόλουθα κριτήρια:
- Ως κατάσταση να ορίζεται ως αρνητική, ανεπιθύμητη, επιβλαβής κλπ.
- Να ορίζεται από μια κοινωνική ομάδα με σημαντική επιρροή στην Κοινή Γνώμη
- Να επηρεάζει ένα μεγάλο αριθμό ανθρώπων
- Να γίνεται αντιληπτή ως μια κατάσταση που πρέπει και μπορεί να αντιμετωπιστεί με κοινωνική δράση (Στυλιανού, 2018).
Στην προκείμενη περίπτωση, ο εφοδιασμός καυσίμων από τις κατεχόμενες περιοχές ορίστηκε ως ΚΠ αρχικά, λόγω του ότι «στιγματίστηκε» ως μια κατάσταση η οποία είναι αρνητική και προβληματική. Συγκεκριμένα, χαρακτηρίστηκε ως ένα φαινόμενο επιβλαβές για το περιβάλλον λόγω της περιεκτικότητας σε θείο του πετρελαίου κίνησης που διατίθεται προς πώληση στις κατεχόμενες περιοχές, η οποία είναι μεγαλύτερη του καθορισμένου ορίου προδιαγραφών που τηρείται στις ελεύθερες περιοχές της Δημοκρατίας (Γιωργαλλής, 2018) αλλά και για την οικονομία λόγω της μείωσης στις πωλήσεις καυσίμων στις ελεύθερες περιοχές και άρα, μείωση του φόρου κατανάλωσης που θα εισέπραττε το κράτος (Θεοχαρίδης, 2018).
Στον ορισμό του συγκεκριμένου ζητήματος ως ΚΠ συνέβαλαν κοινωνικές ομάδες με μεγάλη επιρροή στην Κοινή Γνώμη. Αρχικά, τα ΜΜΕ περιορίστηκαν σε αναπαραγωγή περιεχομένου που καθιστούσε την προμήθεια καυσίμων από τα κατεχόμενα ως αρνητική (βλ. μείωση πωλήσεων καυσίμων, περιβαλλοντικές επιπτώσεις κλπ.). Επίσης, η ίδια η κυβέρνηση και συγκεκριμένα, το Τμήμα Τελωνείων μέσω της ανακοίνωσής του, ανήγαγε το ζήτημα σε ΚΠ. Ακόμη, το ΕΛΑΜ μέσω ανακοινώσεών του χρησιμοποίησε το συγκεκριμένο ζήτημα για να προβάλει την πάγια θέση του για κλείσιμο των οδοφραγμάτων μέσω προφάσεων όπως το ότι συνιστά χρηματοδότηση και απονομή κρατικής υπόστασης προς το «παράνομο μόρφωμα των κατεχομένων» (ΕΛΑΜ, 2018). Τέλος, σημαντικό ρόλο διαδραμάτισαν και δύο συνδικαλιστικές οργανώσεις. Από τη μια ο Σύνδεσμος Πρατηριούχων μέσω του προέδρου του, εξέφραζε στα ΜΜΕ την επικινδυνότητα του φαινομένου προς τη βιωσιμότητα των πρατηρίων καυσίμων στις ελεύθερες περιοχές (Γεωργίου, 2018) και από την άλλη, η Παγκύπρια Οργάνωση Βιοτεχνών Επαγγελματιών Καταστηματαρχών, υποστήριζε και πάλι μέσω των ΜΜΕ την ανάγκη για «άμεση λήψη μέτρων» για αντιμετώπιση του ζητήματος.
Επομένως, λόγω και της εμπλοκής κοινωνικών ομάδων που αποτελούνται από αρκετά άτομα αλλά και το ότι εμπίπτει εντός ευρύτερων ζητημάτων όπως το Κυπριακό Πρόβλημα, η οικονομία και η περιβαλλοντική καταστροφή, η προμήθεια καυσίμων από τα κατεχόμενα επηρεάζει μεγάλο αριθμό ατόμων.
Καταληκτικά, βάσει των όσων αποτυπώθηκαν πιο πάνω, αποτελεί ζήτημα το οποίο χαρακτηρίστηκε έντονα από την ανάγκη για αντιμετώπισή του (λόγω των συγκεκριμένων λόγων), μέσω κοινωνικής δράσης. Διάφοροι φορείς εξέφρασαν διαφορετικούς τρόπους αντιμετώπισης (πχ: ΠΟΒΕΚ, ΣΠ μέσω ρύθμισης νομοθεσίας, ΕΛΑΜ μέσω κλεισίματος των οδοφραγμάτων, Κυβέρνηση μέσω εντατικοποίησης των ελέγχων κ.ο.κ.).
Εφαρμογή Θεωρήσεων για τον Κοινωνικό Ορισμό ενός Κοινωνικού Προβλήματος
Αντικειμενική Θεώρηση
Σύμφωνα με την Αντικειμενική Θεώρηση, ένα ΚΠ υπάρχει αντικειμενικά και απλά εντοπίζεται από μια ομάδα, φορέα κλπ. Επίσης, η συγκεκριμένη θεώρηση αποδέχεται την παραδοχή της Αντικειμενικής Πραγματικότητας, δηλαδή το ότι η πραγματικότητα υπάρχει ανεξάρτητα από τον παρατηρητή (Στυλιανού, 2018). Επομένως, για να οριστεί ένα ζήτημα ως ΚΠ πρέπει να έχει αρνητικές συνέπειες για μια μεγάλη μάζα πληθυσμού, ούτως ώστε η ίδια η κοινωνία να αντιληφθεί ότι υφίσταται (Barkan, 2015).
Κάτι ανάλογο ισχύει και στην περίπτωση της προμήθειας καυσίμων από τα κατεχόμενα. Πρώτον, η κυπριακή κοινωνία είναι σε θέση να εντοπίσει το συγκεκριμένο ΚΠ μέσω της συνεχούς μετάβασης Ελληνοκυπρίων στα κατεχόμενα για εφοδιασμό καυσίμων. Το συγκεκριμένο ζήτημα καλύφθηκε σε μεγάλο βαθμό από τα ΜΜΕ, οπόταν η συντριπτική πλειοψηφία της κοινωνίας ήταν ενήμερη για το περί τίνος επρόκειτο.
Δεύτερον, όπως αναφέρθηκε πιο πριν, τα στοιχεία από τα ποσά που δαπανήθηκαν στα κατεχόμενα για αγορά καυσίμων, τα οποία και υποδεικνύουν μεγάλη αύξηση αποτελούν απόδειξη για την ύπαρξη του συγκεκριμένου ΚΠ. Ενδεικτικά, κατά το πρώτο πεντάμηνο του 2018, το ποσό που δαπανήθηκε για αγορά καυσίμων από τα κατεχόμενα ήταν διπλάσιο του ανάλογου ποσού για το πρώτο πεντάμηνο του 2017 (Νικολάου, 2018).
Συμπερασματικά, το ζήτημα με την προμήθεια καυσίμων από τα κατεχόμενα με βάση την Αντικειμενική Θεώρηση, είναι ένα ΚΠ το οποίο υπάρχει και έχει οριστεί αντικειμενικά από την κυπριακή κοινωνία.
Θεώρηση της Δόμησης
Από την άλλη, η Θεώρηση της Δόμησης δεν αποδέχεται την ύπαρξη της Αντικειμενικής Πραγματικότητας, καθώς στηρίζεται στο ότι η πραγματικότητα είναι ένα κοινωνικό κατασκεύασμα και ότι ορίζεται ως πραγματικότητα από τους παρατηρητές της (δηλ. ανθρώπους, κοινωνία κλπ.). Με βάση τη συγκεκριμένη θεώρηση, ένα ΚΠ δεν υπάρχει αν δεν οριστεί (Στυλιανού, 2018). Συγκεκριμένα, κάποια αρνητικά ζητήματα ανάγονται σε ΚΠ μόνο εάν η κοινωνία, οι νομοθέτες ή άλλες κοινωνικές ομάδες καταφέρουν να τα ορίσουν ως τέτοια (Barkan, 2015).
Η προμήθεια καυσίμων από τα κατεχόμενα ως ΚΠ λοιπόν, αποτέλεσε σε μεγάλο βαθμό ένα «κοινωνικό κατασκεύασμα». Αρχικά, η μεγάλη κάλυψη του ζητήματος από τα ΜΜΕ κατάφερε να «υποδείξει» κατά κάποιον τρόπο στην κυπριακή κοινωνία, ότι αποτελεί ένα ιδιαίτερα προβληματικό ή αρνητικό φαινόμενο το οποίο έχριζε μεγάλης σημασίας. Συγκεκριμένα, τα ΜΜΕ πέτυχαν τον ορισμό του ζητήματος ως ΚΠ μέσω δραματοποιημένων τίτλων (βλ. «Βαριές καμπάνες και κατάσχεση οχήματος για καύσιμα από κατεχόμενα», «Εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ για καύσιμα από κατεχόμενα» κ.ά.) αλλά και άμεσων ανταποκρίσεων από τα οδοφράγματα που κάλυπταν τους εντατικούς ελέγχους του Τμήματος Τελωνείων.
Επίσης, η ίδια η κυβέρνηση συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό στον ορισμό του ζητήματος ως ένα ΚΠ. Με την έκδοση της ανακοίνωσης του Τμήματος Τελωνείων η οποία προειδοποιούσε για την εντατικοποίηση των ελέγχων στα οδοφράγματα, αλλά και την λήψη αυστηρών μέτρων για τους παραβάτες, επιτεύχθηκε το να οριστεί ως μια παρανομία η οποία θα αντιμετωπιζόταν μέσω της δικαιοσύνης, όπως επίσης και το ότι συνιστούσε ζημιογόνο φαινόμενο για το περιβάλλον της Κυπριακής Δημοκρατίας (Τμήμα Τελωνείων, 2018).
Τέλος, η στάση τόσο του Συνδέσμου Πρατηριούχων όσο και της ΠΟΒΕΚ «δαιμονοπιούσε» την προμήθεια καυσίμων από τα κατεχόμενα, όντας βασιζόμενες σε εικασίες περί απειλής για την βιωσιμότητα των πρατηρίων καυσίμων στις ελεύθερες περιοχές, κάτι που ενέταξε στον πολιτικό του λόγο το ΕΛΑΜ, το οποίο χαρακτήριζε την προμήθεια καυσίμων από τα κατεχόμενα ως μια άλλη μορφή «χρηματοδότησης» του ψευδοκράτους (ΕΛΑΜ, 2018).
Εφαρμογή Θεωριών
Λειτουργιστική Θεωρία
H Λειτουργιστική προσέγγιση στηρίζεται στην παραδοχή ότι η κοινωνία είναι ένα σύστημα, ένα σύνολο στοιχείων ή μερών που αλληλεπιδρούν με σταθερό ή μη τρόπο σε κάθε δεδομένη χρονική περίοδο (Hughes & Kroehler, 2012:81 στο Κουντούρη, 2015). Το καθένα από τα μέρη αυτά λειτουργεί για την επιβίωση και την ευημερία του συνόλου (Στυλιανού, 2018). Επίσης, θεωρεί πως οι βασικοί κοινωνικοί θεσμοί (πχ: οικογένεια, σύστημα υγειονομικής περίθαλψης, αστυνομία κλπ.) λειτουργούν στα πρότυπα λειτουργίας των σωματικών οργάνων (Κουντούρη, 2015). Επομένως, κάθε δυσλειτουργία που παρατηρείται εντός της κοινωνίας θεωρείται ως ένα “εμπόδιο” για την εύρυθμη λειτουργία του συνόλου και έτσι, κάθε ΚΠ αντιμετωπίζεται ως μια “Κοινωνική Ασθένεια” (Στυλιανού, 2018). Με αυτόν τον τρόπο, ο εντοπισμός ενός ΚΠ, εξυπηρετεί στην «αναγνώριση συνθηκών ή συμπεριφορών που παρεμβαίνουν στην ομαλή λειτουργία της κοινωνίας» (Spector & Kitsuse, 2008:23 στο Κουντούρη, 2015).
Ο ορισμός του φαινομένου της προμήθειας καυσίμων από τα κατεχόμενα ως ένα ΚΠ, μπορεί επομένως, να θεωρηθεί ως λειτουργικός για την κυπριακή κοινωνία. Ο εντοπισμός ενός τέτοιου προβλήματος όπως επίσης και των αρνητικών επιπτώσεών του, όπως αυτές έχουν επισημανθεί πιο πριν, θα οδηγήσει αναπόφευκτα στην ανάγκη για δράση ούτως ώστε να επιλυθεί και να περιοριστούν οι αρνητικές του επιπτώσεις. Για παράδειγμα, τυχόν λήψη μέτρων για πάταξη του φαινομένου, θα οδηγούσαν στον περιορισμό των απωλειών εσόδων τόσο από την Κυπριακή Δημοκρατία όσο και από τους πρατηριούχους αλλά και στην αποτροπή της ενδεχόμενης περιβαλλοντικής ζημιάς. Τέλος, ο ορισμός του φαινομένου ως ΚΠ, θα μπορούσε να αποτελέσει μια μορφή “πίεσης” προς τους αρμοδίους, σχετικά με τη μείωση των τιμών των καυσίμων, κάτι που εξυπηρετεί στην ομαλότερη λειτουργία της κοινωνίας.
Από την άλλη όμως, αν λάβουμε υπόψη ότι για την ύπαρξη και την ευημερία μιας κοινωνίας είναι απαραίτητη η Συλλογική Συνείδηση και η Κοινωνική Αλληλεγγύη, η Λειτουργιστική προσέγγιση μπορεί να είναι διαφορετική. Με τον όρο Συλλογική Συνείδηση (ΣΣ) εννοούμε τη συνείδηση ενός κοινωνικού συνόλου, όπου εκφράζεται μέσω των προσωπικών συνειδήσεων των μελών του, τις οποίες και διαμορφώνει αλλά και υπερβαίνει. Η Κοινωνική Αλληλεγγύη (ΚΑ) αποτελείται από τους δεσμούς που συγκρατούν τα μέλη μιας κοινωνίας σε κατάσταση αμοιβαίας αρωγής για την ευημερία του συνόλου. Με πιθανή μείωση της ΣΣ και της ΚΑ, η κοινωνία απειλείται με αποδιοργάνωση ή απόκλιση. Έτσι, η ΣΣ και η ΚΑ συντηρούνται και ενισχύονται μέσω του μοντέλου “Us VS Them” (Στυλιανού, 2018).
Επομένως, και στην υπό μελέτη περίπτωση μπορεί να εντοπιστεί ότι ο ορισμός του προβλήματος αποτελεί ένα μέρος της εφαρμογής του πιο πάνω μοντέλου νοοτροπίας. Συγκεκριμένα, οι φορείς που όρισαν το ΚΠ “χρησιμοποίησαν” την ύπαρξη ενός τέτοιου προβλήματος για να ενισχύσουν την ΣΣ και την ΚΑ εντός της κυπριακής κοινωνίας. Για παράδειγμα, η κυβέρνηση κατάφερε να ενισχύσει κατά κάποιο τρόπο την αρνητική στάση της κυπριακής κοινωνίας έναντι στην προμήθεια καυσίμων από τα κατεχόμενα (βλ. «παράνομο», «επιβλαβές για το περιβάλλον» κλπ.). Ακολούθως, το ΕΛΑΜ εξυπηρετήθηκε ως προς τη διαχρονική στάση του για το κλείσιμο των οδοφραγμάτων μέσω της ενίσχυσης του εθνικού φρονήματος και της προσήλωσης της κυπριακής κοινωνίας στο Κυπριακό Ζήτημα μέσω μιας πιο συντηρητικής και εθνοκεντρικής προσέγγισής του.
Τέλος, εξ’ ορισμού το φαινόμενο ως ΚΠ κατάφερε να συμβάλει στην περαιτέρω σύμπνοια ανάμεσα στην κυπριακή κοινωνία (στάσεις, απόψεις, πεποιθήσεις κλπ.), καθώς αυτομάτως δημιουργούσε τις συνθήκες για την εξυπηρέτηση των κοινωνικών αναγκών μέσω της “δημιουργίας” ενός “εχθρού” της κυπριακής κοινωνίας, των καυσίμων από τα κατεχόμενα αλλά και όλες τις επιπτώσεις που ως φαινόμενο επιφέρει.
Συγκρουσιακή Θεωρία
Η Συγκρουσιακή Θεωρία εντοπίζει έναν μεγάλο ανταγωνισμό εντός της κοινωνίας μεταξύ συγκεκριμένων ομάδων και των επί μέρους συμφερόντων και αξιών τους. Επίσης, μέσω της συγκεκριμένης θεωρίας διατυπώνεται ότι οι πλείστοι κοινωνικοί θεσμοί δεν ευνοούν την κοινωνία στο σύνολό της, αλλά εξυπηρετούν συγκεκριμένες ομάδες ισχυρών οι οποίες τελικά ευνοούνται εις βάρος άλλων λιγότερο ισχυρών (Goode, 2005). Κατά τον Max Webber οι τρεις διαστάσεις καθορισμού της κοινωνικής ανισότητας είναι η οικονομική ισχύς, η πολιτική ισχύς και η αίγλη (ή κύρος). Τα τρία αυτά χαρακτηριστικά προσδίδουν σε συγκεκριμένα άτομα ή ομάδες την κοινωνική ισχύ, μέσω της οποίας ενισχύεται ακολούθως η oρισμική τους ισχύς (δηλ. δυνατότητα να ορίζεται μια κατάσταση ως προβληματική από ένα άτομο/ομάδα/κοινωνικό στρώμα), η οποία και αποτελεί τη βάση ορισμού ενός ΚΠ (Στυλιανού, 2018).
Κατά συνέπεια, εγείρονται ερωτήματα σχετικά με το αν εξυπηρετούνται τα συμφέροντα κάποιας ομάδας μέσω του ορισμού ενός ζητήματος ως ΚΠ. Στην υπό μελέτη περίπτωση, κάτι τέτοιο μπορεί να στοιχειοθετηθεί με βάση τη Συγκρουσιακή Θεωρία καθώς, συγκεκριμένες ομάδες, φορείς ή άτομα με κοινωνική ισχύ ενδεχομένως να επωφελούνται από την ύπαρξη του συγκεκριμένου ΚΠ, ως προς τη διατήρηση της θέσης (ισχύος) που κατέχουν.
Αρχικά, η κυβέρνηση, με τον ορισμό του συγκεκριμένου ζητήματος ως ένα ΚΠ, ευνοείται σε διάφορες πτυχές:
- Διαφύλαξη των οικονομικών συμφερόντων της Κυπριακής Δημοκρατίας τα οποία πλήττονται από την αύξηση της προμήθειας καυσίμων από τα κατεχόμενα εκ μέρους των Ελληνοκύπριων πολιτών
- Διατήρηση της ισχύος της κυβέρνησης και διαφύλαξη της εξουσίας της η οποία κατά κάποιο τρόπο υποβαθμίστηκε μέσω του φαινομένου (δηλ. τη λύση στις υψηλές τιμές των καυσίμων, αποτέλεσε η προμήθεια καυσίμων από τα κατεχόμενα παρά να βρεθεί μια λύση από την ίδια την κυβέρνηση)
- Ενίσχυση της κατασταλτικής δυνατότητας του κράτους προς αντιμετώπιση παραβάσεων
- Διασφάλιση μιας υγειούς σχέσης μεταξύ κυβέρνησης και πρατηριούχων και των εταιρειών καυσίμων (οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα)
Από την άλλη, οι ίδιοι οι πρατηριούχοι καυσίμων στις ελεύθερες περιοχές όπως και οι εταιρείες καυσίμων ευνοούνται μέσω της ύπαρξης ενός τέτοιου ΚΠ καθώς, εξυπηρετούνται τα δικά τους ξεχωριστά συμφέροντα:
- Μείωση απολεσθέντων εσόδων και αύξηση πωλήσεων καυσίμων στις ελεύθερες περιοχές
- Συνέχιση του πλήρους ελέγχου της αγοράς καθώς, περιορίζονται σημαντικά οι ανταγωνιστές (βλ. πρατήρια κατεχόμενων περιοχών) και δεν ενισχύεται η ανάγκη για μείωση των τιμών των καυσίμων
Ακόμα ένας σημαντικός φορέας με πολιτική ισχύ ο οποίος επωφελείται από την ύπαρξη του συγκεκριμένου ΚΠ είναι το ΕΛΑΜ αλλά και γενικότερα οι εθνικιστικοί κύκλοι εντός της Κύπρου των οποίων εξυπηρετούνται τα ακόλουθα συμφέροντα αλλά και αξίες:
- Ευκαιρία για προβολή και περαιτέρω υποστήριξης εθνικιστικών και απορριπτικών (ως προς την επίλυση του Κυπριακού) θέσεων και απόψεων (βλ. «κλείσιμο οδοφραγμάτων»)
- “Δαιμονοποίηση” του καθεστώτος των κατεχόμενων εδαφών
- Προσέλκυση υποστηρικτών και δημιουργία συμμαχιών (πρατηριούχοι κλπ.)
Βιβλιογραφία
- Barkan, S. (2015). Social Problems: Continuity and Change [ηλεκτρ. βιβλ.]. Minneapolis: University of Minnesota Libraries Publishing. Διαθέσιμο στο:
https://open.umn.edu/opentextbooks/textbooks/social-problems-continuity-and-change - Goode, E. (2005). Deviant Behavior (7/e). Upper Saddle River: Prentice Hall.
- Κουντούρη, Φ. (2015). Τα Δημόσια Προβλήματα στην Πολιτική Ατζέντα: Θεωρητικές και Εμπειρικές Προσεγγίσεις [ηλεκτρ. βιβλ.]. Αθήνα: Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών. Διαθέσιμο στο:
http://hdl.handle.net/11419/4426 - Στυλιανού, Σ. (2018). Διαλέξεις Μαθήματος ΕΣΔ 375 – Κοινωνικά Προβλήματα. Φθινοπωρινό Εξάμηνο. Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου.
Διαδικτυακές πηγές:
- Γεωργίου, Ε. (2018). Με κλείσιμο κινδυνεύουν πρατήρια βενζίνης. Philenews. Ανακτήθηκε στις 25/10/2018 από:
http://www.philenews.com/oikonomia/kypros/article/587567/me-kleisimo-kindynevoyn-pratiria-benzinis - Γιωργαλλής, Γ. (2018). Βαριές καμπάνες και κατάσχεση οχήματος για καύσιμα από κατεχόμενα. Sigmalive. Ανακτήθηκε στις 25/10/2018 από:
http://www.sigmalive.com/news/local/516698/varies-kampanes-kai-katasxesi-oximatos-gia-kafsima-apo-katexomena - Εθνικό Λαϊκό Μέτωπο (2018). Κατάντια: Ουρές οχημάτων στα οδοφράγματα με προορισμό τα πρατήρια καυσίμων των κατεχομένων (Ανακοίνωση). Ανακτήθηκε στις 25/10/2018 από:
http://elamcy.com/2018/09/03/katantia-oyres-ochimaton-sta-odofragmata-me-proorismo-ta-pratiria-kaysimon-ton-katechomenon/ - Θεοχαρίδης, Π. (2018). Μείωση στις πωλήσεις καυσίμων λόγω κατεχομένων. Πολίτης. Ανακτήθηκε στις 25/10/2018 από:
http://www.philenews.com/oikonomia/kypros/article/587232/meiosi-stis-poliseis-kafsimon-log-katechomenon - Καλατζής, Μ. (2018). Ελληνοκύπριοι βάζουν βενζίνη με μισή τιμή στα κατεχόμενα. Protothema. Ανακτήθηκε στις 25/10/2018 από:
https://www.protothema.gr/greece/article/801046/ellinokuprioi-vazoun-venzini-me-misi-timi-sta-katehomena/ - Κάσια, Χ. (2018). Οδοφράγματα: Ελέγχουν τον δείκτη καυσίμων στο μπες-βγες. Alphanews. Ανακτήθηκε στις 25/10/2018 από:
https://alphanews.live/cyprus/odophragmata-elegchoyn-ton-deikte-kaysimon-sto-mpes-bges-binteo - Μακρυγιάννη, Δ. (2018). Άμεση λήψη μέτρων για τα καύσιμα από τα κατεχόμενα ζητεί η ΠΟΒΕΚ. Alphanews. Ανακτήθηκε στις 25/10/2018 από:
https://alphanews.live/cyprus/amese-lepse-metron-gia-ta-kaysima-apo-ta-katechomena-zetei-e-pobek-binteo - Νικολάου, Α. (2018). Εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ για καύσιμα από κατεχόμενα. Philenews. Ανακτήθηκε στις 25/10/2018 από:
http://www.philenews.com/koinonia/eidiseis/article/548835/ekatontades-chiliades-evro-ga-kafsima-apo-katechomena - Τμήμα Τελωνείων (2018). Έλεγχοι για τη μεταφορά πετρελαιοειδών και καυσίμων από τις κατεχόμενες περιοχές (Ανακοίνωση). Ανακτήθηκε στις 25/10/2018 από:
http://www.mof.gov.cy/mof/customs/customs.nsf/All/4C36E33CBCA3048FC22582BA001C081E?OpenDocument
[1] XE (2018). Ισοτιμία Τούρκικης Λίρας σε Ευρώ: https://www.xe.com/currencycharts/?from=TRY&to=EUR&view=1Y