Στέλιος Γεωργιάδης: “Το καρναβάλι είναι η ψυχοθεραπεία του Λεμεσιανού”
Η Λεμεσός έχει μπει και φέτος (εδώ και μέρες μάλιστα) σε περίοδο καρναβαλιού. Ασχέτως των ιδιόμορφων συνθηκών που επικρατούν φέτος λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, η διαχρονική σχέση της πόλης με το καρναβάλι θα συνεχίσει να υφίσταται και να δυναμώνει με την πάροδο του χρόνου. Εντός αυτού του πλαισίου λοιπόν, συνομιλήσαμε με έναν Λεμεσιανό που έχει αφιερωθεί στο καρναβάλι της πόλης, ως ιστορικός αλλά και καρναβαλιστής. Ο συγγραφέας του βιβλίου “Καρναβάλι Λεμεσού: Μια μαγική ιστορία”, της εκτενέστερης έρευνας που έγινε ποτέ για το Λεμεσιανό καρναβάλι (η διαδικασία συγγραφής διήρκησε 14 χρόνια!), Στέλιος Γεωργιάδης, παραχώρησε στο Limassol Today μια άκρως ενδιαφέρουσα συνέντευξη.
Για πολλούς μια γνωστή Λεμεσιανή φυσιογνωμία… Ποιος είναι ο Στέλιος Γεωργιάδης;
Νομίζω την ερώτηση αυτή θα ήταν σωστό να την απαντήσουν άλλοι. Ωστόσο, εγώ προσωπικά θα ήθελα να με θυμούνται στην πόλη μου ως το άτομο που αφιέρωσε ένα μεγάλο μέρος της ζωής του για να συλλέξει και να διασώσει την προφορική ιστορία και τις μνήμες των συμπολιτών μας όσον αφορά την ιστορία του Λεμεσιανού Καρναβαλιού. Με πολλούς από αυτούς τους ανθρώπους, από τους οποίους πήρα συνέντευξη για το βιβλίο μου «Καρναβάλι Λεμεσού, μια μαγική ιστορία», είχα την τύχη να συνδεθώ στην συνέχεια και να νιώσω μέλος της οικογένειας τους. Κάποιοι από αυτούς με μύησαν στο Καρναβάλι, μοιραζόμενοι μαζί μου συναισθήματα αλλά και «κώδικες» και «συμπεριφορές» του παλιού Καρναβαλιού. Όσο για τους υπόλοιπους Κύπριους, ελπίζω να με γνωρίσουν για την αγάπη μου για την τέχνη και το ενδιαφέρον μου για τους ανθρώπους του πολιτισμού μας. Επίσης, για το πάθος μου για την ιστορία και την κουλτούρα της Κύπρου. Την τέχνη και τον πολιτισμό μας προσπάθησα, μεταξύ άλλων, να προωθήσω κατά την διάρκεια των τελευταίων τεσσάρων χρόνων όταν υπηρετούσα στη θέση του Επιτετραμμένου της Κύπρου στην Κούβα (2016-2020), κτίζοντας πολιτιστικές γέφυρες με τον εξίσου υπέροχο κουβανικό λαό.
Ποιες οι ομοιότητες της Κούβας με την Κύπρο ή και την Λεμεσό ;
Πιστεύω ότι η Κούβα, παρόλο που βρίσκεται πολύ μακριά μας, είναι μια από τι χώρες που παρουσιάζει πολλές ομοιότητες με την Κύπρο. Φυσικά, για να το κατανοήσει κάποιος αυτό πρέπει να ζήσει εκεί, έτσι ώστε να μπορέσει να αντιληφθεί την περιπετειώδη ιστορία και την πολυεπίπεδη κουλτούρα της. Τα κοινά με την Κύπρο αφορούν κυρίως την ιδιοσυγκρασία των δύο λαών, τις χρονικά παράλληλες ιστορικές προκλήσεις, τον ιδιαίτερο χαρακτήρα τους ως νησιωτικά κράτη, τις εξεγέρσεις, τον πολυπολιτισμικό χαρακτήρα τους που συνδυάζει στοιχεία από διαφορετικές ηπείρους και πολιτισμούς, τον ρόλο που διαδραμάτισαν τα δύο Κράτη στο Κίνημα των Αδεσμεύτων, αλλά και την διαχρονική τους σημασία ως χώροι διέλευσης και συνάντησης ανθρώπων, εμπορευμάτων και ιδεών.
Σίγουρα, μπορώ να πω ότι από όλους τους άλλους Κύπριους, οι Λεμεσιανοί διαθέτουν τα περισσότερα κοινά με τους Κουβανούς, λόγω της μεγάλης τους αγάπης για τις γιορτές και διασκεδάσεις, το χορό και το τραγούδι, την σάτιρα, αλλά και τον ανοιχτόκαρδο χαρακτήρα. Για το λόγο αυτό, ως Επιτετραμμένος της Κύπρου είχα προσπαθήσει, σε συνεργασία με τον Δήμο Λεμεσού, να τροχοδρομήσω την κάθοδο στην πόλης μας ενός κουβανικού συγκροτήματος και μιας ομάδας χορού για την διοργάνωση δρώμενων στο φετινό Καρναβάλι, που δυστυχώς ακυρώθηκαν λόγω της πανδημίας. Παρόλα αυτά, ελπίζω ότι η συγκεκριμένη δράση θα μπορέσει να πραγματοποιηθεί σε κάποια άλλη χρονική περίοδο, στο μέλλον όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν.
“Παρόλο που φέτος δεν θα γίνουν οι εκδηλώσεις του Καρναβαλιού με τον τρόπο που είμαστε συνηθισμένοι εγώ προσωπικά θα ήθελα το κόσμο της Λεμεσού να «αντισταθεί» σε αυτή την μιζέρια που έχει προκληθεί από την όλη κατάσταση…”
Ως ιστορικός του Καρναβαλιού, αλλά και καρναβαλιστής, θα θέλαμε την άποψη σας για το τι σημαίνει για τους Λεμεσιανούς ο μη εορτασμός του Καρναβαλιού φέτος, τουλάχιστον όχι με τις ίδιες συνθήκες όπως τα προηγούμενα χρόνια.
Θεωρώ ότι αυτή η ιδιάζουσα κατάσταση αποτελεί πλήγμα για την ψυχολογία του Λεμεσιανού, όχι μόνο για τις 11 μέρες του Καρναβαλιού, αλλά και ευρύτερα, για ολόκληρο το 2021. Κανένας δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι η γιορτή αυτή αποτελεί την σημαντικότερη περίοδο «ψυχοθεραπείας» για πολλούς Λεμεσιανούς, ο οποίοι περιμένουν αυτή την περίοδο ολόχρονα για να εξωτερικεύσουν συναισθήματα, να ξεχάσουν τις δυσκολίες της ζωής, τους κοινωνικούς ψυχαναγκασμούς και την σοβαροφάνεια που μας επιβάλλεται. Επίσης να βιώσουν την καθαρτική διαδικασία της δημιουργίας, της ξέφρενης διασκέδασης, της σάτιρας, της τρέλας και της πρόσμιξης μεταξύ των διαφόρων κοινωνικών τάξεων. Δυστυχώς, εφόσον φέτος δεν θα υπάρξει αυτή η καθαρτική διαδικασία που δρα και ως εξαγνισμός των ανθρώπινων παθών, πιθανόν τους επόμενους μήνες να παρατηρήσουμε κάποιες πρωτόγνωρες επιπτώσεις στην ψυχολογία του κόσμου.
Τι θα μπορούσε να πράξει η Πολιτεία έτσι ώστε το Καρναβάλι να καταστεί πιο οργανωμένα παράγοντας για την ψυχική ανάταση του κόσμου;
Νομίζω ήδη με τον τρόπο που διεξάγεται βοηθά αρκετά, ωστόσο πρέπει να αναγνωρισθεί επίσημα από τους διαφόρους κυβερνητικούς και άλλους φορείς ως σοβαρός παράγοντας δημιουργικής και υγειούς απασχόλησης, για νέους, μεσήλικες αλλά και ηλικιωμένους και να επιχορηγηθούν σεμινάρια και εργαστήρια που όχι μόνο θα εμπλουτίζουν τις διάφορες πτυχές του καρναβαλιού, αλλά, με τον εκπαιδευτικό και «ψυχοθεραπευτικό» τους χαρακτήρα θα εξοικονομούν μακροπρόθεσμα από το Κράτος αρκετά κονδύλια που τώρα δαπανούνται στην αστυνόμευση, τον σωφρονισμό ανηλίκων, στην θεραπεία ψυχοσωματικών νοσημάτων αλλά και τις επιδιορθώσεις ζημιών σε κρατικές και δημοτικές περιουσίες. Τον σημαντικό αυτό ρόλο θα μπορούσε να αναλάβει το υπό-ίδρυση-Καρναβαλικό Μουσείο του Δήμου Λεμεσού, αλλά και ευρύτερα οι Δήμοι που απαρτίζουν ολόκληρη την πόλη της Λεμεσού.
Μπήκαμε επίσημα σε περίοδο καρναβαλιών, αν και φέτος η κατάσταση είναι λίγο ιδιόμορφη…
Παρόλο που φέτος δεν θα γίνουν οι εκδηλώσεις του Καρναβαλιού με τον τρόπο που είμαστε συνηθισμένοι, εγώ προσωπικά θα ήθελα το κόσμο της Λεμεσού να «αντισταθεί» σε αυτή την μιζέρια που έχει προκληθεί από την όλη κατάσταση, μεταμφιεζόμενος και κυκλοφορώντας, έστω και για ένα απλό περίπατο στις κεντρικές αρτηρίες και πλατείες της πόλης, τηρώντας πάντα όλες τις προφυλάξεις και σεβόμενος τις απαγορεύσεις. Φορώντας έστω και ένα καπέλο ή μια μάσκα κατά τις ώρες της εργασίας του. Βάζοντας καρναβαλίστικη μουσική στα καταστήματα και τις υπεραγορές. Όλοι μας μπορούμε να βρούμε τους τρόπους να γιορτάσουμε έστω και περιορισμένα το Καρναβάλι και εφέτος. Ο κάθε ένας με τον δικό του ξεχωριστό τρόπο, με την δημιουργικότητα και την ευρηματικότητα που χαρακτηρίζει διαχρονικά τον Λεμεσιανό.
Πέραν αυτού, φέτος που δεν επιτρέπονται οι μεγάλες μαζώξεις και παρελάσεις θεωρώ ότι ήταν η κατάλληλη στιγμή για να δοθεί η απαραίτητη ώθηση στις κατασκευές αρμάτων μέσω της διοργάνωσης μιας παρέλασης, σε κλειστό και ελεγχόμενο χώρο, αποκλειστικά από επιχορηγημένα άρματα, έτσι ώστε να προβληθεί και να ενθαρρυνθεί η παλιά αυτή παράδοση που τείνει να εκλείψει από το Λεμεσιανό Καρναβάλι. Η παρέλαση αυτή θα μπορούσε να προβάλλεται τηλεοπτικά έτσι ώστε να την απολαύσει όσο το δυνατόν περισσότερος κόσμος.
Ελλείψει επίσης των συνηθισμένων εκδηλώσεων και την παύσης που παρατηρείται θεωρώ ότι η συγκεκριμένη περίοδος παρέχει μια καλή ευκαιρία για ειλικρινή αυτοκριτική όσον αφορά την πορεία που έχουν πάρει τα Καρναβάλια, οι παραδοσιακές τεχνικές τους, ο τρόπος διεξαγωγής των παρελάσεων, τα κίνητρα που δίνονται για την ανάδειξη της καλλιτεχνικότητας, της σάτιρας και άλλα πολλά. Όλα αυτά θα πρέπει να συζητηθούν εκτενώς, έτσι ώστε να παρθούν μέτρα για την προστασία, ανανέωση και ενίσχυση συγκεκριμένων πτυχών του Λεμεσιανού Καρναβαλιού.
“Εγώ προσωπικά θα ήθελα να με θυμούνται στην πόλη μου ως το άτομο που αφιέρωσε ένα μεγάλο μέρος της ζωής του για να συλλέξει και να διασώσει την προφορική ιστορία και τις μνήμες των συμπολιτών μας όσον αφορά την ιστορία του Λεμεσιανού Καρναβαλιού“
Τι σημαίνει τελικά καρναβάλι, πέραν της διασκέδασης;
Επέτρεψε μου να παραθέσω κάτι το οποίο διάβασα πρόσφατα στον «τοίχο» ενός Λεμεσιανού φίλου στο Facebook, του Νικόλα Αφάμη, το οποίο με συγκινεί ιδιαίτερα:
Το Καρναβάλι Είναι παράδοση, μαζί και θύμισες Είναι παράθυρο ξεγνασιάς Είναι χαρά και ρομαντισμός Είναι διασκέδαση μα και συγκίνηση Είναι γέλιο, μαζί και κλάμα…
Αυτά νομίζω συμπυκνώνουν τα συναισθήματα των περισσότερων Λεμεσιανών για την πιο αγαπημένη γιορτή ολόκληρου του χρόνου, η οποία φέτος σίγουρα θα μας λείψει πολύ.
